Mijlpaalvonnis dwingt Sabam op de knieën
24 april 2018Sinds enige tijd bestaat bij festival- en concertorganisatoren een diepgaand ongenoegen in verband met de inningspolitiek die Sabam hanteert voor auteursrechten. Toen Sabam met ingang van 2017 een tariefwijziging oplegde met verhogingen tot 35% besloot de sector zich te verenigen in haar protest. Bij de Rechtbank van Koophandel te Brussel werd een stakingsprocedure ingeleid die de onrechtmatige inningswijze een halt moest toeroepen.
De actie is niet gericht tegen het principe zelf van het betalen van auteursrechten, dat door de sector geheel en al wordt ondersteund.
Sabam int de auteursrechten als een percentage op de omzetten uit ticketverkoop. Deze omzetten zijn de laatste jaren aanzienlijk gestegen, vooral als gevolg van toegenomen kosten. Aan organisatoren worden steeds strengere maatregelen opgelegd inzake beveiliging en mobiliteit. De festivalsector heeft het bijwonen van concerten opengetrokken naar een totaal belevingspakket, met een stijging van productiekosten tot gevolg. Hiervan kon Sabam in vergaande mate profiteren.
Europese rechtspraak legt evenwel op dat een prijs in verhouding moet staan tot de onderliggende economische prestatie. De inningswijze van Sabam komt er op neer dat auteursrechten worden geïnd op kosten van beveiliging, decor, technische ondersteuning en zo meer. Dit wordt door de rechtbank als een misbruik van machtspositie aanzien.
Bovendien hanteert Sabam een forfaitaire regeling, die er voor zorgt dat zodra meer dan 2/3 van de gespeelde nummers onder haar repertoire vallen, zij voor de volle 100 % auteursrechten int. Nochtans zijn op heden de technische mogelijkheden voorhanden om het exacte aandeel Sabam-repertoire te bepalen.
De rechtbank is dan ook van oordeel dat dit aandeel correct moet worden geïdentificeerd en gekwantificeerd, en Sabam geen inkomsten kan halen uit nummers die niet door haar worden beheerd.
Ook de toepassing van een minimumtarief dat er in sommige gevallen toe leidt dat aanzienlijk hogere bedragen worden geïnd zonder enige economische verantwoording beschouwt de rechtbank als een misbruik van machtspositie.
Aan Sabam wordt opgelegd om deze misbruiken stop te zetten.
De sector is opgelucht dat zij nu eindelijk gehoord is in haar verzuchting om de inningen van sabam terug te brengen tot wat zij behoren te zijn, met name inningen van auteursrechten. Het tariefmodel zal in elk geval grondig moeten worden hertekend. De organisatoren van concerten en festivals reiken dan ook de hand naar Sabam om een nieuwe tarief te onderhandelen dat billijk is, en dat een inspiratie kan zijn voor de omliggende landen, waar zich vergelijkbare problemen stellen inzake monopolie en het daarmee verbonden machtsmisbruik.