Veilige events, kan dat wel?
18 november 2021Hoe kon een concert van rapper Travis Scott eindigen met tien doden en een veelvoud aan gewonden? Na het recente drama tijdens het Astroworld Festival in Houston is nu volop de zoektocht bezig naar antwoorden: wat is er precies fout gegaan? Eén ding maakt dit drama nu wel heel duidelijk: het waarborgen van de veiligheid is cruciaal en dient het vertrekpunt te zijn bij de organisatie van elk event. Veilige events dus, maar kan dat wel? Eline Frison en Kris Spaepen van het Expertisecentrum Publieke Impact geven hun kijk…
Mensen bij elkaar brengen is de kern van events. Maar hoe meer mensen je fysiek bij elkaar brengt, hoe groter de kans is dat er iets misloopt. Aan elk event zijn namelijk risico’s verbonden op het gebied van gezondheid en veiligheid. Helaas is het niet de eerste keer dat een event een tragische afloop kent. Het verleden wees al uit dat er rond events van alles kan misgaan: denk maar aan de verstikkende menigte tijdens de Love Parade in het Duitse Duisburg, het zware onweer tijdens Pukkelpop en de terroristische aanslag in de concertzaal Bataclan, Parijs.
Incidenten, rampen en crises als drijvende factor achter eventveiligheid
De invulling van veiligheid op events werd de afgelopen jaren vooral gedreven door incidenten en rampen. Zo gaf het drama tijdens de Love Parade een duidelijke impuls aan de inzet op crowd control. Het zware onweer tijdens Pukkelpop deed menig organisator nadenken over de gevolgen van extreme weersomstandigheden en tijdelijke constructies. En terreur werd, omwille van de terroristische aanslagen in onder meer Parijs, bovenaan de agenda geplaatst van te overwegen veiligheidsrisico’s bij de organisatie van events.
Maar ook nieuwe veiligheidsrisico’s winnen snel aan belang. Zo is omwille van de coronacrisis de gezondheid van bezoekers het vertrekpunt geworden bij de organisatie van events. Een dergelijke crisis bepaalt vandaag meer dan ooit de invulling van eventveiligheid.
Een integrale kijk op veiligheid: broodnodig, maar onbestaand
De grootste uitdaging is om integraal naar eventveiligheid te kijken zonder daarbij te impulsief op zulke incidenten, rampen of crises te reageren. Waarom? Eventveiligheid is een complex onderwerp, dat betrekking heeft op verschillende facetten, gaande van verkeer en vervoer, tot de keuze van de locatie, over de inrichting van het terrein en toegangscontrole. Ook kunnen uiteenlopende risico’s het event bedreigen, zoals mensenmassa’s, noodweer, terreurdreiging, brandgevaar of pandemieën. Een integrale kijk op veiligheid is dus broodnodig.
Helaas ontbreekt zo’n integrale kijk vandaag nog. Dit onder meer omdat de bestaande wetgeving versnipperd is en vaak onvoldoende toegespitst is op de dynamiek en complexiteit van events. Zo hebben de verschillende disciplines (o.a. politie, brandweer, medische hulpverlening) elk hun eigen regelgevend kader, hoewel ze tijdens een crisis, ramp of incident onvermijdelijk in nauw contact staan met elkaar.
Ook is het domein van eventveiligheid gefragmenteerd. Een integraal federaal veiligheidsbeleid voor events ontbreekt. De vraag is echter groot, en dit uit verschillende hoeken. Zo werd er meermaals opgeroepen om deze problematiek aan te pakken aan de hand van wetenschappelijk en onafhankelijk onderzoek.
De huidige beschikbare oplossingen om het veiligheidsrisico van events in kaart te brengen schieten nog tekort. Ze zijn vaak te complex, te weinig generiek en ze dienen voornamelijk ter evaluatie na afloop van het event. Bovendien reiken deze oplossingen en tools weinig tot geen concrete oplossingen ter verbetering aan bij de planning van events.
Naar een integrale veiligheidsscan
Er is een duidelijke nood aan een meer integrale kijk op eventveiligheid. Onderzoekers Eline Frison en Kris Spaepen van het expertisecentrum Publieke Impact van Karel de Grote Hogeschool willen tegemoetkomen aan deze nood. Door middel van praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek bestuderen ze eventveiligheid in al haar facetten en willen ze komen tot een integrale veiligheidsscan voor events.
“In ons onderzoek bouwen we verder op bestaande instrumenten van eventveiligheid, zoals het PRIMA en CERM”, benadrukt Eline Frison. “Samen met verschillende event professionals, lokale en regionale overheden, veiligheidsexperten en medische experts willen we eventveiligheid meetbaar maken door eerst en vooral parameters te definiëren. Deze parameters vormen de basis voor een eerste, integraal veiligheidsmodel voor events.”
“Daarnaast ontwikkelen we, in nauwe samenwerking met projectpartners Vias institute en het Nationaal Crisiscentrum een veiligheidsscan die event professionals toelaat om de veiligheid van hun event in kaart te brengen én te evalueren”, gaat Kris Spaepen verder. “Want integraal veilige events organiseren, dat kan wel degelijk. Het is onze job om de vele kennis, experten en stakeholders hierover samen te brengen en te komen tot een duidelijk, bruikbaar en gedragen model dat iedereen kan en wil gebruiken.”
Voor meer informatie over het onderzoek: www.publiekeimpact.be/veiligheid-op-evenementen